Zaćma (łac. cataracta) charakteryzuje się zmętnieniem soczewki oka, czyli przezroczystej struktury umiejscowionej w gałce ocznej, dzięki której możliwa jest akomodacja, czyli umiejętność dopasowania ostrości wzroku. W konsekwencji dochodzi do stopniowych zaburzeń widzenia, co znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Najczęściej występującą formą tej choroby jest zaćma starcza, czyli związana z wiekiem. Nie zostały poznane dokładne przyczyny jej powstawania, jednak uważa się, że główną role odgrywają zaburzenia genetyczne i metaboliczne. Zaćma może też powstawać w wyniku np. urazów, stanów zapalnych błony naczyniowej, cukrzycy czy długotrwałego stosowania niektórych leków np. glikokortykosteroidów.
Niezależnie od przyczyny, zaćma może znacznie pogorszyć jakość widzenia. W razie wystąpienia jej objawów takich jak zaburzenia widzenia, pogorszenie wzroku czy podwójne widzenie po zmroku ważna jest konsultacja okulistyczna.
Zaćmę leczy się chirurgicznie. Zabieg polega na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztucznym odpowiednikiem. Najbardziej skuteczną i bezpieczną metodą zabiegową jest fakoemulsyfikacja. Poprzez ok. 2 mm nacięcie w rogówce wprowadza się ultradźwiękową końcówkę w celu rozpuszczenia zmętniałej soczewki. Zaraz po tym na jej miejsce wprowadza się sztuczną soczewkę, która przywraca ostrość wzroku. Metoda ta jest stosowana na całym świecie i uznaje się ją za bezpieczną i skuteczną.
Zabieg fakoemulsyfikacji wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym poprzez zastosowanie odpowiednich kropli. Całość trwa 15 – 30 minut, a wypis do domu następuje zazwyczaj w ciągu godziny od skończenia procedury. Po zabiegu zaleca się stosowanie kropli antybiotykowo-steroidowych przez 3-4 tygodnie, aby zmniejszyć ryzyko infekcji oraz unikanie nadmiernego wysiłku i wstrząsów przez 2-3 miesiące. W tym czasie konieczna jest też kontrolna wizyta okulistyczna.
